Η οδοντιατρική ογκομετρική τομογραφία (CBCT) είναι στις μέρες μας όλο και πιο πολύ απαραίτητη για μία σειρά οδοντιατρικών θεραπειών. Η ανάγκη για τρισδιάστατη απεικόνιση στην οδοντιατρική προέκυψε από τους οδοντιάτρους που τοποθετούσαν εμφυτεύματα, και ήθελαν μία πιο ακριβή μέτρηση για την ορθή επιλογή αυτών.
Στις μέρες μας και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, όλο και πιο πολλές ειδικότητες της οδοντιατρικής μπορούν και εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες που τους δίνει η ογκομετρική τομογραφία. Έτσι η CBCT είναι πλέον απαραίτητη στον εμφυτευματολόγο, στον περιοδοντολόγο, στον ενδοδοντιστή, στον γναθοχειρουργό ακόμη και στον γενικό οδοντίατρο.

Είναι όμως όλες η τομογραφίες και όλα τα μηχανήματα ίδια? Η ποιότητα της εικόνας μπορεί να καλύψει όλες τις ειδικότητες επαρκώς?

Εδώ θα δούμε μερικές αλήθειες και μερικούς μύθους γύρω από την CBCTστην οδοντιατρική.

  1. Όλα τα μηχανήματα είναι ίδια και κάνουν για όλες τις ειδικότητες!

Η αλήθεια δυστυχώς απέχει πάρα πολύ από αυτή τη φράση. Σχεδόν κανένα μηχάνημα δεν είναι ιδανικό για όλες τις ειδικότητες. Είναι εύκολο να καλύψει τις ανάγκες του εμφυτευματολόγου ή του γναθοχειρουργού ένα μηχάνημα με voxel size 120μm στον αισθητήρα, αλλά η ανάλυση του δεν μπορεί να καλύψει ένα ενδοδοντιστή ή ένα περιοδοντολόγο.

  1. Όσο πιο πολλά και μεγαλύτερα πεδία τόσο το καλύτερο!

Δυστυχώς και εδώ ισχύει και η παροιμία «ουκ εν τω πολλώ το ευ!». Πρώτα από όλα καθοριστικό ρόλο για την επιλογή του μηχανήματος και των πεδίων που χρειαζόμαστε είναι η ανάγκες του ιατρικού μας κέντρου.

Για παράδειγμα ένα οδοντιατρείο δεν χρειάζεται σχεδόν ποτέ το μεγάλο πεδίο πχ 13x17cm. Πέρα από την άσκοπη χρήση αυτού του πεδίου, ο οδοντίατρος ξεφεύγει πολύ από το γνωσιακό του πεδίο και μπορεί να εμπλακεί σε δυσμενείς περιπέτειες σε τυχόν λαθεμένες διαγνώσεις σε περιοχές πέρα της στοματικής κοιλότητας. (Large Field of View)

Επίσης όσο μεγαλύτερα και πιο πολλά τα πεδία τόσο μεγαλύτερο είναι το voxel size στον αισθητήρα. Συνεπώς εργασίες που χρειάζονται μεγαλύτερη λεπτομέρεια και ανάλυση όπως οι ενδοδοντικές, δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από ένα τέτοιο μηχάνημα. Γενικός κανόνας για ένα μηχάνημα μεγάλου πεδίου (Large FOV) το voxelsizeείναι 150μmστην υψηλότερη ανάλυση και μεγαλώνει όσο αυξάνει το πεδίο (200μm, 300μm, 500μm)

  1. Ο αισθητήρας είναι ίδιος σε όλα τα μηχανήματα άρα όλη η διαφορά έγκειται στο λογισμικό.

Είναι μία αλήθεια που ίσχυε μέχρι λίγο καιρό πριν, χωρίς βέβαια να υπολογίζει κανείς πώς οι ποιότητα της εικόνας εξαρτάται και από την γεννήτρια – κεφαλή του μηχανήματος και από το λογισμικό. Μέχρι πριν λίγο καιρό όλα τα μηχανήματα μεσαίου και μεγάλου πεδίου είχαν αισθητήρα TFT. Συνεπώς ένα μέρος της ανάλυσης και της ποιότητας της εικόνας σε πολλά πεδία ήταν το ίδιο και την διαφορά την έκανε είτε η ποιότητα της ακτινοβολίας είτε το λογισμικό. Πλέον υπάρχουν νέας γενιάς αισθητήρες μεσαίου πεδίου 4TCMOS με πραγματική ανάλυση αισθητήρα 75μm που είναι ιδανικά τόσο για τον ενδοδοντιστή όσο και για τον εμφυτευματολόγο, τον περιοδοντολόγο και το γενικό οδοντίατρο.

  1. Το ίδιο πεδίο κάνει για όλες τις θεραπείες.

Η αλήθεια εδώ βρίσκεται κάπου στη μέση. Πρακτικά τα πεδία 8×5, 8×8, 8×9, 10×10, 12×12 με μία βασική ανάλυση 150μmέως 300μm, μπορούν να καλύψουν σχεδόν όλο το φάσμα των οδοντιατρικών θεραπειών. Αναλυτικά:

  • Γενικός οδοντίατρος: Η ποιότητα της εικόνας για γενική οδοντιατρική με πάχος τομών 1/10 – 1/5 του χιλιοστού είναι υπέρ αρκετή για την διάγνωση σχεδόν οποιαδήποτε θεραπείας
  • Εμφυτευματολόγος – Περιοδοντολόγος: Συνήθως και οι δύο ειδικότητες κάνουν την διάγνωση και την μελέτη για την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων σε τομές του ενός χιλιοστού. Μόνο σε μεμονωμένα περιστατικά η μεγαλύτερη ανάλυση είναι αναγκαία για την μείωση του κόστους της επέμβασης σε περιοχές με λίγο οστό.
  • Ενδοδοντιστής: Εδώ είναι απαραίτητη η μεγαλύτερη δυνατόν ανάλυση. Η ιδανικότερη ανάλυση για τον ενδοδοντιστή είναι τα 75μm. Του παρέχονται τομές 1/14 του χιλιοστού και μπορεί να εντοπίσει ακόμη και τον πιο μικρό και δύσκολο παράπλευρο ριζικό σωλήνα. Η ανάγκη για μεγάλο πεδίο δεν είναι σημαντική μιας και ο ενδοδοντιστής εργάζεται σε μικρές περιοχές του ενός ή δύο δοντιών.
  1. Ανάλυση 100 μm ή 75μm έχουν όλα τα μηχανήματα.

Όχι, είναι ελάχιστα τα μηχανήματα που δίνουν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ανάλυση στον αισθητήρα 75μm. Τα πιο πολλά μηχανήματα διαιρούν τα 150μm μέσω λογισμικού και ειδικών αλγορίθμων, συνεπώς το αποτέλεσμα των τομών είναι «κατ’ εκτίμηση» μέσω λογισμικού. Για μεγαλύτερη και καλύτερη ανάλυση χρειαζόμαστε μηχάνημα το οποίο να διαθέτει ανάλυση αισθητήρα 75μm και όχι ανάλυση λογισμικού. Ένα τέτοιο μηχάνημα είναι ιδανικό τόσο για τον ενδοδοντιστή όσο και για άλλες ειδικότητες. (Πηγή)

Πηγές: Carestream , CBCT , Planmeca.com

Το νέο μας μηχάνημα planmeca  promax 3D mid διαθέτει την νέα μοναδική τεχνολογία SCARA (Selectively Compliant Articulated Robot Arm ), η οποία  μας δίνει την δυνατότητα για λήψεις υψηλής ποιότητας προσαρμοσμένες στην γεωμετρία της γνάθου κάθε εξεταζόμενου.
Προετοιμασία ασθενή : Δεν απαιτείται προετοιμασία. Καλό όμως θα ήταν να κλείσετε ραντεβού για την εξέταση.
Σε μερικές περιπτώσεις (ιδιαίτερα σε παθήσεις περιοδοντίου), είναι απαραίτητη πιο αναλυτική απεικόνιση. Τότε γίνεται έλεγχος ολόκληρου του στόματος με μικρές τοπικές ψηφιακές ακτινογραφίες. Η μέθοδος αυτή γίνεται με ειδικό τρόπο ώστε να απεικονίζονται καθαρά και τα μεσοδόντια ενώ παράλληλα δεν υπάρχει μεγέθυνση ώστε ο γιατρός σας να μπορεί να κάνει ακριβείς μετρήσεις. Το σύνολο των εικόνων, συνήθως 7 άνω και 7 κάτω γνάθου σε ένα film που όπως πάντα συνοδεύεται από CD.

Σε μερικές περιπτώσεις (ιδιαίτερα σε παθήσεις περιοδοντίου), είναι απαραίτητη πιο αναλυτική απεικόνιση. Τότε γίνεται έλεγχος ολόκληρου του στόματος με μικρές τοπικές ψηφιακές ακτινογραφίες. Η μέθοδος αυτή γίνεται με ειδικό τρόπο ώστε να απεικονίζονται καθαρά και τα μεσοδόντια ενώ παράλληλα δεν υπάρχει μεγέθυνση ώστε ο γιατρός σας να μπορεί να κάνει ακριβείς μετρήσεις. Το σύνολο των εικόνων, συνήθως 7 άνω και 7 κάτω γνάθου σε ένα film που όπως πάντα συνοδεύεται από CD.

Ψηφιακές Πανοραμικές & Κεφαλομετρικές

Στις υψηλής ανάλυσης και ευκρίνειας πανοραμικές που πραγματοποιούνται στο ιατρείο μας δεν είναι πια πρόβλημα η μεγέθυνση.

Ψηφιακό Full-mouth

Σε μερικές περιπτώσεις (ιδιαίτερα σε παθήσεις περιοδοντίου), είναι απαραίτητη πιο αναλυτική απεικόνιση. Τότε γίνεται έλεγχος ολόκληρου του στόματος με μικρές τοπικές ψηφιακές ακτινογραφίες. Η μέθοδος αυτή γίνεται με ειδικό τρόπο ώστε να απεικονίζονται καθαρά και τα μεσοδόντια ενώ παράλληλα δεν υπάρχει μεγέθυνση ώστε ο γιατρός σας να μπορεί να κάνει ακριβείς μετρήσεις. Το σύνολο των εικόνων, συνήθως 7 άνω και 7 κάτω γνάθου σε ένα film που όπως πάντα συνοδεύεται από CD.